Collectage d'Hélène Archangeli (Mauléon-Barousse-65)
Dublin Core
Titre
Collectage d'Hélène Archangeli (Mauléon-Barousse-65)
Sujet
Industrie
Immigration
Pâturages d'été (appropriation)
Sobriquets (villages)
Effeuillage du maïs
Fromage et beurre
Noël
Saint-Jean (fête)
1er de l'an
Fêtes chômées
Carême
Carnaval
Surnaturel (sorcières)
Gascon (sociolinguistique)
Description
Code : RL-65[MaB-MaB-Ah]
Enquêteur : RL
0’20 Nom usuel des maisons – era sua maison n’a pas cap de nom – mes a Sost sortida de’n çò de Bairat – que chafravan eth sòn gran-pair atau – eth sortit d’Arièja (Prat) –
03’35 Idem – A Sost – Moneta (Paipòc) – dera Carrèra – dera Hònt – Panset – Bolant – un que ditz que son totis nòbles a Sost, pr’amor que’us apèran dab era particula ( EX : Hélène de Bayrat)
04’35 Idem – A Mauleon – en çò de Pitròc (ara Pradeta) – en çò de Horton – de Carbon – Joanegon – de Tòmas – dejà quan arribèc en 1954, quauques maisons qu’èran vueitas
06’32 Economie – Maulion de cap a 1954 – mès poplat – 2 usinas a boès – hòrt d’obrèrs – 80 obrèrs – hòrt venguts d’Italia e d’Espanha – entre 1920 e 1950 hòrt d’immigracion
08’18 Intime – sògre vengut d’Italia – qu’èra carboèr – eth sòn gran-pair qu’èra obrèr deth sògre – qu’èran nombrós a portar aqueth nom, ara sonque era
09’34 Economie – vielhs mestièrs – maréchal-ferrand – arresecs –un haure que trebalhava eth hèr –
…
15’45 Toponymie – quatièrs deth vilatge – era Christinia (en arribar dera plana) – era plaça : Paloman – on demòra : Sortaus – Sartiga – de cap a Sost : Pradeta – Eth Laquèth – Sató (deth aute costat)
17’25 Economie – eths arresecs : quantes obrèrs ? – ath mens 80 – qu’ei era mecanisacion qu’aucidec eras usinas – tota era Barossa qu’i trebalhava
19’35 Activité – Agriculture – quauques familhas que trabalhavan era tèrra a Mauleon (3 o 4) – eras tèrras qu’èran en Plan de Dulhan ( ??) – ara cap mès de camps – que s’ac deveren deishar tot pr’amor deras bichas – arrés mès coma agricultur
22’28 Activité – Eras enchèras – taths cortaus e taras copas de boès
23’07 Vie sociale – hèsta – ua hèira eth prumèr dissabte deth mes – ara n’i son pas mès
23’56 Activité – pastoralisme – eras enchèras – que’s passava pro mau – gelosias – hadian pujar eths prètses – n’èra pas istoèras de hemnas
25’12 Vie sociale – eras hemnas – trebalhs diferents deth òmes ? Pas guaire
25’47 Sobriquet Mauleon – eth petit monde Mauleon – monde que’s credian mès que non èran
26’26 Sobriquet village – Cazarilh : eras graulhas – Harrèra, eras chòlos – Esbareish eths taishons – Sost eths Uhons
27’15 Economie – qu’i èra tot a Mauleon – mès de comèrcis – 5 o 6 bistròts, ua espiceria – eth trubunal un còp per mes
28’11 Activité – travaux en commun – desuelhar eth blat de morò – que’s ditz « morisca » alhors segon era – un pialòt ena cosina – pomas, castanhas e citra – que dançavan un còp hèt – e cada dissabte de ser dab eth accordéon – eths autis que venguian a pè – Sost qu’èra eth vilatge on i avia eth mès de monde
31’00 Idem – idem – hèsta d’escanar eth porcèth – quauques maisons que’s hèn a vénguer eth porcèth mes pas guaire – a Mauleon arrés mès qu’ac hè – quasi cada maison que’s tuavan eth porcèth
32’47 Vie sociale – ertatge – eth ainat que s’estava a casa – sonqu’eth òme –
33’42 Activité – eth hormatge – non hadian pas hormatge a Mauleon – qu’anavan hèr eth hormatge enas cabanas tara hèira a Gordan –
35’00 Activité – eth hormatge – metòde – un plec – eth cafalh e non pas eth gaudinèr – qu’amassavan era bola – separar eth hormatge deth lèiton – botar ena hormatgèra – pressar tà hèr sortit eth lèiton – cantejar e virà’u – botar sus planchas davant era cheminèia – puish ena hormatgèra
38’52 Idem – idem – de vacas, de goelha – mes pas cap de mixte
39’28 Idem – idem – deth lèiton que’n hadian eth maton
40’30 Intime – en çò dera Hònt, de cap a casa-sua a Sost
Totas eras sovinanças mainadècas que son de Sost
43’32 Vie sociale – hèstas – Nadau – missa de miejanet –
…
45’54 Idem – idem – idem – chocolat au lait tath present – que’m conda nadaus pro recent –
47’55 Idem – idem - idem – era lenha de Nadau – que’u sauvavan tota era annada – un « tidon » tà que portèssa chança –
48’30 Idem – idem – eth har – s’amiavan eth tidon a casa – e quan hadian perigladas que’u sortian
49’24 Idem – idem – Cap d’an – que passavan de maisons en maisons – en çò dera Hònt que hadian pastèras dab mèu –
52’48 Idem – idem – Cap d’an – « que vos sohèti bona e urosa annada, acompanhada de fòrça autas » « acompanhada de fòrça aucas » tà arríder
53’14 Idem – idem – era Candelèra (uei qu’ei eth dia dera Candelèra) – que’n va hèr aquesta vrespada – « pastèras dinc ath cap dera humalèra »
54’02 Idem – idem – era Candela de plec- que’s hadia en çò dera Hònt – davant eth huec – hèta tà esclarà’s – que’s hadian eth mèu e eras candelas – qu’alugavan eras bogias tà ua tropa de causas
56’07 Idem – idem – Sent Blas – copar eras coas aras vacas –
57’17 Idem – idem – era ascencion – arren non trebalha pas – quitament eths audèths non viran eth ueu en nhenc quan coan – ara un dia coma un aute – tà cada hèsta arreligiósa qu’èra sacrat
58’41 Idem – idem – era setmana de Pasca – que hadian magre tota era setmana – lavavan eth metau eth dimarç – non tornavan gras qu’eth dimenge – cada divéndres que hadian magre – que hadian tringlar eras campana
1’00’30 Idem – idem – Carnaval – que’s mascavan e qu’amassavan ueus – que passavan de maison en maison eth ser – que’us hadian pastèras e dançar – mascas hètas dab hardas – vielhs que venguian dab eris – un pèc (idiot du village) que desguisavan en ors e qu’arrosegava cadenas
1’03’19 Idem – idem – idem – e a Mauleon – n’ac a pas jàmes vist a hèr –
1’03’54 idem – idem – hèstas deth vilatge – arresignada pr’amor deras patacadas – hèsta tà Sent Laurenç (eth 10 d’aost) –
1’05’40 Croyances – hantaumas – quan èran mainats que condavan istoèras – A Arrimpèdas, ací que s’amagavan eras hantaumas – non pas frenquentar tau persona pr’amor qu’ei ua hantauma – que’s hadian alongar eth camin tà non pas passar davant era maison d’ua hemna deth vilatge qu’èra ua hantauma (çò didian)
1’08’20 Idem – eras hadas – era que ditz eras « hasas » - ils voyaient des bestioles naviguer sur le dos des vaches
1’10’05 Patrimoine historique – era revòlta deths barossencs – non se’n parlava pas a casa-sua ni enas maisons
1’10’48 Lenga – gascon – « jo que sò neishuda en patoès » - qu’aprenec eth francés ara escòla – 2 arregents de 5 ans dinc a 14 (un cople) –« servez-vous en, diable, de votre patois ! » pr’amor que podia servir tà era ortògrafa – qu’èran punits quan parlavan gascon – linhas qu’èran
1’13’04’ Intime – era escòla a Sost – dera sua annada, sonque duas ad aver avut eth certificat d’estudis – que hoc prumèra deth canton tath certificat – eths mestièrs que hec
1’19’19 Lenga – gascon – eths joens que se’n fotan
Enquêteur : RL
0’20 Nom usuel des maisons – era sua maison n’a pas cap de nom – mes a Sost sortida de’n çò de Bairat – que chafravan eth sòn gran-pair atau – eth sortit d’Arièja (Prat) –
03’35 Idem – A Sost – Moneta (Paipòc) – dera Carrèra – dera Hònt – Panset – Bolant – un que ditz que son totis nòbles a Sost, pr’amor que’us apèran dab era particula ( EX : Hélène de Bayrat)
04’35 Idem – A Mauleon – en çò de Pitròc (ara Pradeta) – en çò de Horton – de Carbon – Joanegon – de Tòmas – dejà quan arribèc en 1954, quauques maisons qu’èran vueitas
06’32 Economie – Maulion de cap a 1954 – mès poplat – 2 usinas a boès – hòrt d’obrèrs – 80 obrèrs – hòrt venguts d’Italia e d’Espanha – entre 1920 e 1950 hòrt d’immigracion
08’18 Intime – sògre vengut d’Italia – qu’èra carboèr – eth sòn gran-pair qu’èra obrèr deth sògre – qu’èran nombrós a portar aqueth nom, ara sonque era
09’34 Economie – vielhs mestièrs – maréchal-ferrand – arresecs –un haure que trebalhava eth hèr –
…
15’45 Toponymie – quatièrs deth vilatge – era Christinia (en arribar dera plana) – era plaça : Paloman – on demòra : Sortaus – Sartiga – de cap a Sost : Pradeta – Eth Laquèth – Sató (deth aute costat)
17’25 Economie – eths arresecs : quantes obrèrs ? – ath mens 80 – qu’ei era mecanisacion qu’aucidec eras usinas – tota era Barossa qu’i trebalhava
19’35 Activité – Agriculture – quauques familhas que trabalhavan era tèrra a Mauleon (3 o 4) – eras tèrras qu’èran en Plan de Dulhan ( ??) – ara cap mès de camps – que s’ac deveren deishar tot pr’amor deras bichas – arrés mès coma agricultur
22’28 Activité – Eras enchèras – taths cortaus e taras copas de boès
23’07 Vie sociale – hèsta – ua hèira eth prumèr dissabte deth mes – ara n’i son pas mès
23’56 Activité – pastoralisme – eras enchèras – que’s passava pro mau – gelosias – hadian pujar eths prètses – n’èra pas istoèras de hemnas
25’12 Vie sociale – eras hemnas – trebalhs diferents deth òmes ? Pas guaire
25’47 Sobriquet Mauleon – eth petit monde Mauleon – monde que’s credian mès que non èran
26’26 Sobriquet village – Cazarilh : eras graulhas – Harrèra, eras chòlos – Esbareish eths taishons – Sost eths Uhons
27’15 Economie – qu’i èra tot a Mauleon – mès de comèrcis – 5 o 6 bistròts, ua espiceria – eth trubunal un còp per mes
28’11 Activité – travaux en commun – desuelhar eth blat de morò – que’s ditz « morisca » alhors segon era – un pialòt ena cosina – pomas, castanhas e citra – que dançavan un còp hèt – e cada dissabte de ser dab eth accordéon – eths autis que venguian a pè – Sost qu’èra eth vilatge on i avia eth mès de monde
31’00 Idem – idem – hèsta d’escanar eth porcèth – quauques maisons que’s hèn a vénguer eth porcèth mes pas guaire – a Mauleon arrés mès qu’ac hè – quasi cada maison que’s tuavan eth porcèth
32’47 Vie sociale – ertatge – eth ainat que s’estava a casa – sonqu’eth òme –
33’42 Activité – eth hormatge – non hadian pas hormatge a Mauleon – qu’anavan hèr eth hormatge enas cabanas tara hèira a Gordan –
35’00 Activité – eth hormatge – metòde – un plec – eth cafalh e non pas eth gaudinèr – qu’amassavan era bola – separar eth hormatge deth lèiton – botar ena hormatgèra – pressar tà hèr sortit eth lèiton – cantejar e virà’u – botar sus planchas davant era cheminèia – puish ena hormatgèra
38’52 Idem – idem – de vacas, de goelha – mes pas cap de mixte
39’28 Idem – idem – deth lèiton que’n hadian eth maton
40’30 Intime – en çò dera Hònt, de cap a casa-sua a Sost
Totas eras sovinanças mainadècas que son de Sost
43’32 Vie sociale – hèstas – Nadau – missa de miejanet –
…
45’54 Idem – idem – idem – chocolat au lait tath present – que’m conda nadaus pro recent –
47’55 Idem – idem - idem – era lenha de Nadau – que’u sauvavan tota era annada – un « tidon » tà que portèssa chança –
48’30 Idem – idem – eth har – s’amiavan eth tidon a casa – e quan hadian perigladas que’u sortian
49’24 Idem – idem – Cap d’an – que passavan de maisons en maisons – en çò dera Hònt que hadian pastèras dab mèu –
52’48 Idem – idem – Cap d’an – « que vos sohèti bona e urosa annada, acompanhada de fòrça autas » « acompanhada de fòrça aucas » tà arríder
53’14 Idem – idem – era Candelèra (uei qu’ei eth dia dera Candelèra) – que’n va hèr aquesta vrespada – « pastèras dinc ath cap dera humalèra »
54’02 Idem – idem – era Candela de plec- que’s hadia en çò dera Hònt – davant eth huec – hèta tà esclarà’s – que’s hadian eth mèu e eras candelas – qu’alugavan eras bogias tà ua tropa de causas
56’07 Idem – idem – Sent Blas – copar eras coas aras vacas –
57’17 Idem – idem – era ascencion – arren non trebalha pas – quitament eths audèths non viran eth ueu en nhenc quan coan – ara un dia coma un aute – tà cada hèsta arreligiósa qu’èra sacrat
58’41 Idem – idem – era setmana de Pasca – que hadian magre tota era setmana – lavavan eth metau eth dimarç – non tornavan gras qu’eth dimenge – cada divéndres que hadian magre – que hadian tringlar eras campana
1’00’30 Idem – idem – Carnaval – que’s mascavan e qu’amassavan ueus – que passavan de maison en maison eth ser – que’us hadian pastèras e dançar – mascas hètas dab hardas – vielhs que venguian dab eris – un pèc (idiot du village) que desguisavan en ors e qu’arrosegava cadenas
1’03’19 Idem – idem – idem – e a Mauleon – n’ac a pas jàmes vist a hèr –
1’03’54 idem – idem – hèstas deth vilatge – arresignada pr’amor deras patacadas – hèsta tà Sent Laurenç (eth 10 d’aost) –
1’05’40 Croyances – hantaumas – quan èran mainats que condavan istoèras – A Arrimpèdas, ací que s’amagavan eras hantaumas – non pas frenquentar tau persona pr’amor qu’ei ua hantauma – que’s hadian alongar eth camin tà non pas passar davant era maison d’ua hemna deth vilatge qu’èra ua hantauma (çò didian)
1’08’20 Idem – eras hadas – era que ditz eras « hasas » - ils voyaient des bestioles naviguer sur le dos des vaches
1’10’05 Patrimoine historique – era revòlta deths barossencs – non se’n parlava pas a casa-sua ni enas maisons
1’10’48 Lenga – gascon – « jo que sò neishuda en patoès » - qu’aprenec eth francés ara escòla – 2 arregents de 5 ans dinc a 14 (un cople) –« servez-vous en, diable, de votre patois ! » pr’amor que podia servir tà era ortògrafa – qu’èran punits quan parlavan gascon – linhas qu’èran
1’13’04’ Intime – era escòla a Sost – dera sua annada, sonque duas ad aver avut eth certificat d’estudis – que hoc prumèra deth canton tath certificat – eths mestièrs que hec
1’19’19 Lenga – gascon – eths joens que se’n fotan
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-65[MB-MB-Ah]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
02/02/2011
Contributeur
Barousse Patrimoine
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Mauléon-Barousse
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage d'Hélène Archangeli (Mauléon-Barousse-65),” Oralitat de Gasconha, consulté le 29 avril 2025, https://oralitatdegasconha.audio-lab.org/items/show/216.