Collectage de Berthe Verdalle (Aveux-65)
Dublin Core
Titre
Collectage de Berthe Verdalle (Aveux-65)
Sujet
Sobriquets (villages)
Gascon (sociolinguistique)
Noël
Processions
Surnaturel (légende)
Surnaturel (diable)
Figures locales
Surnaturel (fées)
Guerre mondiale (1939-1945) -- Exactions
Description
01’11 Nom usuel des maisons – casa-sua : en çò de Verdalle (quitament era arrua que va tà socasi que s’apèra atau) – ditz qu’ei era sola maison sense sobriquet – en çò dera hilha, en çò de Anne – en çò de Barrat – çò deth Cosso – çò de Buret – çò deth Pape – çò de Janon – çò deth Sarte – çò deth Sindic – çò de Momet
03’34 Intime – qu’ei tostemps estat Verdalles a casa – en çò deth Pape, qu’ei pr’amor aqueth qu’i demorava que coneguia un pialòt de causas
04’30 Intime – sortida dera maison de’n çò deth Tarric ara Torelha
05’05 Toponymie – quartièrs d’Avèus – nòms d’arruas : camin de Verdalle – deth còth deth Troat – Darrèr era Glèisa – eth cap dera Marme –
06’20 Idem – quartièrs inabitats – eras Somèras – eths Plas – Lagüas (darrèr eth cementèri) – Bòmbècas – eras Vinhas – eth Vinhalet – era Mata
Eth hilh qu’arriba
07’22 Patrimoine naturel – un arriu – òc, pas cap de nòm – eras granjas, Artigalàs – devara deth Còth de bà
08’24 Idem – montahas – eth còth de Bà – era Planhèra – còth dera Hòssa – Pradaus (ua laca d’aiga)
09’10 Administration – comunas limitròfas d’Aveus – Crechets, Sent Bertran, Sarp – eth Plan d’Arrenh qu’ei eth quartièr de cap ara Orsa
10’11 Sobriquet tath abitants – era Porcada – pr’amor que i avia hòrt de pòrcs – que hadian néisher eths pòrcs – era Noblessa de Gembria – eths Uhons d’Ilhèu – eths Semalèrs de Trobat – eths Cabirats d’Izaourt (dixit era hilha)
12’47 Economie – eth vilatge n’ei pas tròp cambiat – que son tostemps eths madeishs
13’43 Activité – élevage – hòrt mens de bestiar bèth temps a que non pas ara – que prenian eth bestiar a Chivarniu – ara que n’an peras primas
15’16 Idem – idem – tot embarrat – tot estacat ena bòrda – hèr béver eth bestiar en lavoèr – qu’a cambiat hòrt – pas jàmes tròp de oelha en vilatge – qu’èra mèslèu eths pòrcs en Avèus – après que deishèren de hèr pòrcs pr’amor tròp de cèrfs que’us chapavan eth blat de morò – sense cerealas n’èra pas possible de s’ac virar
18’26 Vie sociale – marcat – eth marcat de Tria – marchands que venguian de lonh e que les podian véner – n’exista pas mès atau – un bèth marcat qu’èra
20’19 Economie – vielhs mestièrs – non n’i avia pas cap – totis paisans – eth haure qu’èra a Sarp – era mòla d’Avèus, non l’a pas jàmes vist a marchar – en çò de Simonet a Crechets, tiò
22’40 Activité – agriculture- camps – ara, mandòrras, e blat de morò – (era que ditz « milhòc »)
23’38 Lenga – gascon – era lenga qu’ei diferenta entre era Torelha e Avèus
24’17 Activité – travaux en commun – desuelhar eth blat de morò – duas maisons qu’ac hadian a Avèus (eris e eths de Buret) – bonas seradas
27’00 Vie sociale – vita deth vilatge – ara qu’ei catastròfic – arrés mès no’s parla – enterajuda abans tà amassar eth blat de morò, tà erbejar – era sua hilha qu’ei maire – hòrt de gelosia deths autis
30’00 Vie sociale – idem – tot que cambièc de cap ara sua generacion (dera hilha) – eths gendarmes a cada còp – era petita hilha ajartada ena arrua – era hilha qu’ei en.hastiada dera vita d’Avèus – que venguec 10 ans a – pelejas
34’38 Lenga – eth gascon – era hilha e eth sòn frair que son eths sols a poder parlar patoès – eths autis qu’an vergonha – eths que parlavan patoès qu’èran mau-vistis – eth òme que’n sabia parlar mes non parlavan pas jàmes gascon amasses – eths bèus parents que parlavan gascon ath sòn òme, mes tostemps francés tad era
38’34 Lenga – gascon – sonqu’a Sacoue, a on s’ei sauvat – eth hilh dera hilha que ditz « qu’ils sont cons de ne jamais lui avoir parlé gascon »
39’42 Lenga – idem – quin se hè que’n tot saber eth gascon (pair e mair) n’averen pas jàmes parlat aths mainatges ? – non sap pas – eth pair, pertant, qu’i èra hòrt estacat ath patrimòni
40’55 Idem – eths pairs que’u parlava tostemps gascon – era hilha ue’m hè véir « eth diccionari de Palay » qu’èra deth sòn pair (òme de Berthe Verdalle) – hòrt de libes occitan ath pair – « tantes conerias, bodiu ! »
44’33 Vie sociale – hèstas – Nadau – pas cap de missa de Miejanet – tà Sent Bertran – eras aubadas qu’eth campanaire e sonava – eth darrèr campanaire que’s moric e que s’acabèc
46’48 Idem – idem – Cap d’An – classic – pas de maison en maison – ara que seria impossible, era mair non parla pas sonque en un òme (ua persona deth vilatge)
48’45 Intime – tath monde d’Avèus, tot çò de patrimòni que se’n foten – que volian hèr sautar eth cementèri vielh, mèslèu que’n hè un aute – eth lavoèr qu’ac volian bocar e sepelir
50’24 Patrimoine historique – ua caperòta a baish qu’apèran « era capèra » - dab « Hontau » d’un costat e « eth camp » deth aute – ua procession tad anà’i quan èra joena – dab flors que getavan
51’34 Vie sociale – religion – procesion tath Plan d’Ilhèu – hòrt de monde qu’i venguian – legenda que didia era vièrja qu’ei ena còsta de Gaudent, que l’avia voluda portar mantun còp ena glèisa de Gaudent – e tostemps que devarava ça on èra abans
52’45 Croyances – eth diabble en ua maison deth vilatge (en çò de Simon) – era maison de l’abbat Pomian – qu’èra eth confessur de Bernadeta de Sobirou – que i avia pèu de Bernadette laguens e qu’i èra ua malediccion – que didia qu’ èra eth diable – un que tornava de Crechets e que l’avia vist sus eth camin – ua ahrièsta que no’s podia pas barrar laguens era maison – eth originau du « Comminges Chrétien » qu’apartenia ad aqueth abbat – hòrt d’istoèras autorn deth abbat Pomian
57’39 Lenga – un òme deth vilatge qu’escrivia poèmas – François Pomian – n’ei jàmes estat publicat ni botat en valor – que hadia poesias en francés, mes eras en gascon n’èran pas premiats, alavetz que son demoradas desconegudas – ua hilha a Nantes
1’01’00 Lenga – Janon de Ventura ? – eth sòn òme qu’ac coneguia de còr
1’02’57 Vie sociale – hèstas – Candelèra – pastèras – eth endeman Sent Blas
1’04’05 Lenga – poesias de François Pomian
Que las auèiti
1’06’25 Idem – idem – un poème sus Avèus – era hilha que voleria que hossa mès conegut – qu’èra gendarme mes qu’èra hòrt estacat tà Avèus – qu’avia hèt un film quan hadian era èrba a Ardengost en 8mm –
1’13’34 Croyances – era hilha : non pas anar ara bòrda eth ser de Nadau pr’amor eras vacas que parlan – eras hadas que’s lavavan eras pelhas en arriu de Porcingla – qu’i credian en èster mainatge – eth diable que’s passèja era net entre Sacoue e Brauvaca – eth pair e F. Pomian que condavan tostemps aqueras istoèras – que’s pensavan qu’èra vertat – era gran-mair que didia « y en a qui l’ont vu » - qu’avia tostemps entenut a díder qu’èra vertat, alavetz qu’i credia
1’16’33 Idem – eth Malh dera Mula – un òme que venguia de Sent Bertran – era mula que botèc un còp de pè en malh qu’èra ath miei dera rota – « ni cau pas tocar » - que sap que non son que lengendas mes qu’i teng totun
18’35 Idem – ua malh que s’apèra « era Carboèra » - entre Avèus e Gaudent (ara Somèra) – F Pomian que credia que s’i èra passat maishantas causas – mes non i hadian pas sonque eth carbon
1’19’50 Vie sociale – evolucion pèga – eths vielhs non pòden pas mès arreperà’s ara atau
1’20’25 Guèrra – eth maquís – que hoc maishant – un doctor qu’aucideren ena montanha (qu’èra arresistent) – que s’avia hochat eth clòt abans d’èster aucit – tot que’s pòt passar
1’22’30 Intime – un crime a Crechets – arrefugiats espanhòus en çò de Lingaròl
1’23’35 Croyances – hantauma – era hilha que credia ua hemna a Crechets que n’èra ua
03’34 Intime – qu’ei tostemps estat Verdalles a casa – en çò deth Pape, qu’ei pr’amor aqueth qu’i demorava que coneguia un pialòt de causas
04’30 Intime – sortida dera maison de’n çò deth Tarric ara Torelha
05’05 Toponymie – quartièrs d’Avèus – nòms d’arruas : camin de Verdalle – deth còth deth Troat – Darrèr era Glèisa – eth cap dera Marme –
06’20 Idem – quartièrs inabitats – eras Somèras – eths Plas – Lagüas (darrèr eth cementèri) – Bòmbècas – eras Vinhas – eth Vinhalet – era Mata
Eth hilh qu’arriba
07’22 Patrimoine naturel – un arriu – òc, pas cap de nòm – eras granjas, Artigalàs – devara deth Còth de bà
08’24 Idem – montahas – eth còth de Bà – era Planhèra – còth dera Hòssa – Pradaus (ua laca d’aiga)
09’10 Administration – comunas limitròfas d’Aveus – Crechets, Sent Bertran, Sarp – eth Plan d’Arrenh qu’ei eth quartièr de cap ara Orsa
10’11 Sobriquet tath abitants – era Porcada – pr’amor que i avia hòrt de pòrcs – que hadian néisher eths pòrcs – era Noblessa de Gembria – eths Uhons d’Ilhèu – eths Semalèrs de Trobat – eths Cabirats d’Izaourt (dixit era hilha)
12’47 Economie – eth vilatge n’ei pas tròp cambiat – que son tostemps eths madeishs
13’43 Activité – élevage – hòrt mens de bestiar bèth temps a que non pas ara – que prenian eth bestiar a Chivarniu – ara que n’an peras primas
15’16 Idem – idem – tot embarrat – tot estacat ena bòrda – hèr béver eth bestiar en lavoèr – qu’a cambiat hòrt – pas jàmes tròp de oelha en vilatge – qu’èra mèslèu eths pòrcs en Avèus – après que deishèren de hèr pòrcs pr’amor tròp de cèrfs que’us chapavan eth blat de morò – sense cerealas n’èra pas possible de s’ac virar
18’26 Vie sociale – marcat – eth marcat de Tria – marchands que venguian de lonh e que les podian véner – n’exista pas mès atau – un bèth marcat qu’èra
20’19 Economie – vielhs mestièrs – non n’i avia pas cap – totis paisans – eth haure qu’èra a Sarp – era mòla d’Avèus, non l’a pas jàmes vist a marchar – en çò de Simonet a Crechets, tiò
22’40 Activité – agriculture- camps – ara, mandòrras, e blat de morò – (era que ditz « milhòc »)
23’38 Lenga – gascon – era lenga qu’ei diferenta entre era Torelha e Avèus
24’17 Activité – travaux en commun – desuelhar eth blat de morò – duas maisons qu’ac hadian a Avèus (eris e eths de Buret) – bonas seradas
27’00 Vie sociale – vita deth vilatge – ara qu’ei catastròfic – arrés mès no’s parla – enterajuda abans tà amassar eth blat de morò, tà erbejar – era sua hilha qu’ei maire – hòrt de gelosia deths autis
30’00 Vie sociale – idem – tot que cambièc de cap ara sua generacion (dera hilha) – eths gendarmes a cada còp – era petita hilha ajartada ena arrua – era hilha qu’ei en.hastiada dera vita d’Avèus – que venguec 10 ans a – pelejas
34’38 Lenga – eth gascon – era hilha e eth sòn frair que son eths sols a poder parlar patoès – eths autis qu’an vergonha – eths que parlavan patoès qu’èran mau-vistis – eth òme que’n sabia parlar mes non parlavan pas jàmes gascon amasses – eths bèus parents que parlavan gascon ath sòn òme, mes tostemps francés tad era
38’34 Lenga – gascon – sonqu’a Sacoue, a on s’ei sauvat – eth hilh dera hilha que ditz « qu’ils sont cons de ne jamais lui avoir parlé gascon »
39’42 Lenga – idem – quin se hè que’n tot saber eth gascon (pair e mair) n’averen pas jàmes parlat aths mainatges ? – non sap pas – eth pair, pertant, qu’i èra hòrt estacat ath patrimòni
40’55 Idem – eths pairs que’u parlava tostemps gascon – era hilha ue’m hè véir « eth diccionari de Palay » qu’èra deth sòn pair (òme de Berthe Verdalle) – hòrt de libes occitan ath pair – « tantes conerias, bodiu ! »
44’33 Vie sociale – hèstas – Nadau – pas cap de missa de Miejanet – tà Sent Bertran – eras aubadas qu’eth campanaire e sonava – eth darrèr campanaire que’s moric e que s’acabèc
46’48 Idem – idem – Cap d’An – classic – pas de maison en maison – ara que seria impossible, era mair non parla pas sonque en un òme (ua persona deth vilatge)
48’45 Intime – tath monde d’Avèus, tot çò de patrimòni que se’n foten – que volian hèr sautar eth cementèri vielh, mèslèu que’n hè un aute – eth lavoèr qu’ac volian bocar e sepelir
50’24 Patrimoine historique – ua caperòta a baish qu’apèran « era capèra » - dab « Hontau » d’un costat e « eth camp » deth aute – ua procession tad anà’i quan èra joena – dab flors que getavan
51’34 Vie sociale – religion – procesion tath Plan d’Ilhèu – hòrt de monde qu’i venguian – legenda que didia era vièrja qu’ei ena còsta de Gaudent, que l’avia voluda portar mantun còp ena glèisa de Gaudent – e tostemps que devarava ça on èra abans
52’45 Croyances – eth diabble en ua maison deth vilatge (en çò de Simon) – era maison de l’abbat Pomian – qu’èra eth confessur de Bernadeta de Sobirou – que i avia pèu de Bernadette laguens e qu’i èra ua malediccion – que didia qu’ èra eth diable – un que tornava de Crechets e que l’avia vist sus eth camin – ua ahrièsta que no’s podia pas barrar laguens era maison – eth originau du « Comminges Chrétien » qu’apartenia ad aqueth abbat – hòrt d’istoèras autorn deth abbat Pomian
57’39 Lenga – un òme deth vilatge qu’escrivia poèmas – François Pomian – n’ei jàmes estat publicat ni botat en valor – que hadia poesias en francés, mes eras en gascon n’èran pas premiats, alavetz que son demoradas desconegudas – ua hilha a Nantes
1’01’00 Lenga – Janon de Ventura ? – eth sòn òme qu’ac coneguia de còr
1’02’57 Vie sociale – hèstas – Candelèra – pastèras – eth endeman Sent Blas
1’04’05 Lenga – poesias de François Pomian
Que las auèiti
1’06’25 Idem – idem – un poème sus Avèus – era hilha que voleria que hossa mès conegut – qu’èra gendarme mes qu’èra hòrt estacat tà Avèus – qu’avia hèt un film quan hadian era èrba a Ardengost en 8mm –
1’13’34 Croyances – era hilha : non pas anar ara bòrda eth ser de Nadau pr’amor eras vacas que parlan – eras hadas que’s lavavan eras pelhas en arriu de Porcingla – qu’i credian en èster mainatge – eth diable que’s passèja era net entre Sacoue e Brauvaca – eth pair e F. Pomian que condavan tostemps aqueras istoèras – que’s pensavan qu’èra vertat – era gran-mair que didia « y en a qui l’ont vu » - qu’avia tostemps entenut a díder qu’èra vertat, alavetz qu’i credia
1’16’33 Idem – eth Malh dera Mula – un òme que venguia de Sent Bertran – era mula que botèc un còp de pè en malh qu’èra ath miei dera rota – « ni cau pas tocar » - que sap que non son que lengendas mes qu’i teng totun
18’35 Idem – ua malh que s’apèra « era Carboèra » - entre Avèus e Gaudent (ara Somèra) – F Pomian que credia que s’i èra passat maishantas causas – mes non i hadian pas sonque eth carbon
1’19’50 Vie sociale – evolucion pèga – eths vielhs non pòden pas mès arreperà’s ara atau
1’20’25 Guèrra – eth maquís – que hoc maishant – un doctor qu’aucideren ena montanha (qu’èra arresistent) – que s’avia hochat eth clòt abans d’èster aucit – tot que’s pòt passar
1’22’30 Intime – un crime a Crechets – arrefugiats espanhòus en çò de Lingaròl
1’23’35 Croyances – hantauma – era hilha que credia ua hemna a Crechets que n’èra ua
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-65[MB-Av-Vb]
EOC 5
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
10/05/2011
Contributeur
Barousse Patrimoine
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Aveux
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Berthe Verdalle (Aveux-65),” Oralitat de Gasconha, consulté le 29 avril 2025, https://oralitatdegasconha.audio-lab.org/items/show/185.