Collectage de Gabriel Abadie (Saint Bertrand de Comminges-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Gabriel Abadie (Saint Bertrand de Comminges-31)
Sujet
École publique
Ecole -- punitions
Gascon (sociolinguistique)
Races ovines
Surnaturel (légende)
Vignes
Carrières
Saint-Jean (fête)
Fontaines miraculeuses
Description
RL-31[Ba-SBC-Ag-1]
0'00 Patrònime – Abadie – que ven de Begòrra, de còsta a Lanamèsan, son gran-pair que n'èra sortit – non sap pas çò qu'ei ua « abadia »
01'35 Sobriquet – çò de Jana
02'12 Sobriquets dera Vath – çò deth Tran, dera Mortèra, de Compai, de Frisa, de Cabanhac, de Lançalòt, deth Bernic, d'Arramon, de Jana, dera Vinha
03'10 Idem tà Sen Martin – deras Penusclas, de Lajós, de Casassús, de Pistolet, de Còrna, de Haca, de Bernat, de Gironet, de Maurin, d'Ambròsi
04'30 Escòla – a pè – e portar se'n era sopa, e minjar-la dehòra, mèma en ivèrn – quin èran eths arregents, eth òme, juste mes era hemna, non – punicions, en placard o eth pan sec a mieidia – n'ac disián pas en tot tornar tà casa
06'35 Lenga – interdit de parlar patoès ena escòla – eth arregent, totun, que'n parlava
07'40 Idem – eth libe de Michel Gez : « que vos èi a dígue » - libe en patoès de Sent Bertran
08'40 Sobriquet taths abitants – non
09'10 Arriu – eth Arriu Tòrt – qu'ei sauvent sec e que's geta ena Nèsta
09'48 Montanhas – ( deth est dinc ath oest) - eras Marenhas, eth Malh deth Har (dit eth Malh deth Sar), Mont Arradon, Coma Nera, eth Mont Sec (tota era longor de Generés)
10'35 Lenga – gascon de Generés qu'ei diferent, sustot sus eras intonacions
11'35 Idem – anecdòta quan èra ath servici militar en Maròc, qu'èran 6 deth País e 6 deth Maròc ena cramba – eths, que parlavan arabe, alavetz, que's gahèren a aprlar gascon amassas – qu'èra en 1950, e qu'i avè passat 18 mes a Meknès
14'00 Era aiga – en arriu, tà hèr béver eth bestiar – ua canalisacion après – anar cercar era aiga dab ua leviòta e un bassin dessús – nat laveder, mes dus a St Bertran (un a haut, un aute a baish) – duas honts pas lonh : era Hont deth Vin Blanc, era Hont deth Griho ( o Grivo, o Grigo)
RL-31[Ba-SBC-Ag-2]
0'00 Hont – Hont deth Vin Blanc – perqué ? - n'ac sap pas
0'50 Industrie – eths carboèrs – pendent era Guère, chantier de joenessa
01'25 Agriculture – eslhevatge – que hèva vedèth de bocheria – Vedèth Blanc deth Comenge – qu'èran estacats, dab ua muselièra, e non pas hèr que popar – mes nat secret particular tà hè'c
03'15 Eras Hèiras de SB – Herevèr, Mai e Octobre – Mai e Octobre qu'èran importentas : vacas e oelhas- monde dera Barossa e de Nistòs que venguèvan – dus o tres maquinhons que venguian dab eths tocadors – estacar enas plaças – ara, qu'ei acabat – eras vacas qu'èran a baish, sus eras duas plaças – a haut, eras oelhas dinc ath lavoèr
05'45 Arraça de oelha – auresa, en purmèras, après, tarasconesas – eras Cap Arroges, quauques – a Sòst, que n'i avè
07'20 Idem vacas – Gasconas e Castanhas – e crotzar pòc e pòc dab limosinas e suissas
08'40 Agriculture – hèr tot dab eth bestiar – hèr eth boès – en mejana, 6 o 7 vacas, mes en cada maison – ath dessús de 10, qu'èra rale
10'00 Sent Bertran – Vila Hauta – quauques paisans mes pòc, dus o tres, - sustot mestièrs e òtèls
12'10 Sent Bertran (eth sent) – eth cròcòdile, ua istoèra quan avè sauvat eth país, que l'avè pausat eth pè dessús e que l'avè gahat – ara, qu'i ei ena glèisa, penjat ena entrada principala, a dreta
14'30 Idem – eth Malh dera Mula
15'05 Agriculture – semiar – blat, segle tà hèr eths liaders tà amassar eth blat, mandòrras e milhòc – mongetas en milhòc, qu'èran beròias mes que minjava eth milhòc – ara, pas mès nat camp – pas mès que dus paisans
RL-31[Ba-SBC-Ag-3]
0'00 Seguida
0'25 Idem – totis qu'anavan trebalhar en eths camps
01'05 Vinhas – tres ena Vath, en temps – qu'èra un shinhau maishant – eth vin vert, que non madurava pas pro – ua espiada, encara ua en St Bertran, avant era horcada - en eths auderòus
03'25 Pomèrs – que son estats darrigats, puishqu'eths camins èran estrets, qu'alargiren en copà'us – tà hèr era citra, qu'anavan pressar en St Bertran – Mus de Lèbe pr'amor qu'ei agusada
05'30 Castanhas – vener-las a Montrejau dab nòdes è- que'us pagava eras aucas tà hèr eth confit – n'ac a pas jàmes vist a empeutar un quite castanhèr
08'50 America – non , pas a St Bertran – ni colportur – ua carrièra en temps, qu'i prenguian eth marbe – un filon de marbe de Sent Bertran avant dinc ara valea d'Aura
12'00 Tutas – duas sus seth territòri de St Bertran – Casteret qu'i èra vengut e que i a un lac laguens – eras Gròtas de Coma-Nera
13'00 Carnaval – ena Vila Hauta – bèths uns qu'èran mascats – que s'acabè pro viste
14'30 Calhavari – non n'a conegut que un – ara, que'n poderén hèr pertot e tostèm – que calè pagar a béver ara joenessa
15'30 Era Sent Joan – eths prumèrs maridats dera annada que'u hèvan
RL-31[Ba-SBC-Ag-4]
0'00 seguida – eths vielhs qu'aueitavan tostemps, pr'amor totis qu'ac sabèva hèr – botar eths cunhs – hè'c de casse, mes en fòrça endrets qu'èra de hai – partir deth pè e pujar – botar eth boquet e plantà'u – deishar secar
02'05 Idem – Quilhà'u – passar còrdas – sense escalas ; sonque dab còrdas, eth pè en trauc – eth curè que venguia e que'u benadia – eths mainatges que hèvan arrotlar eras halhas – n'a pas vist a amassar un tison
05'00 Hont deras Hadas – ua Hont Cicatrisanta en Mont
07'10 Lenga – tà parlar gascon a St Bertran, qu'ei acabat – en temps, que podian endovinar d'a on venguia era persona, en eths marcats
08'50 Idem – era lenga que's perd – perqué ? - eths joens non son pas mès interessats, non responen que'n francés – eth, qu'èra fier de parlar gascon – era hemna que ditz qu'eth monde que n'èran vergonhós
11'00 Idem – era lenga que's va estangar e eras gents que la se van portar en clòt – ara que mandan mèma eths cans en francés – sa petita hilha que volia apréner, e escríver causas en un caièr, eth que'u digó qu'èra parlar que calia (mes non lo parlè pas gascon per autant...)
0'00 Patrònime – Abadie – que ven de Begòrra, de còsta a Lanamèsan, son gran-pair que n'èra sortit – non sap pas çò qu'ei ua « abadia »
01'35 Sobriquet – çò de Jana
02'12 Sobriquets dera Vath – çò deth Tran, dera Mortèra, de Compai, de Frisa, de Cabanhac, de Lançalòt, deth Bernic, d'Arramon, de Jana, dera Vinha
03'10 Idem tà Sen Martin – deras Penusclas, de Lajós, de Casassús, de Pistolet, de Còrna, de Haca, de Bernat, de Gironet, de Maurin, d'Ambròsi
04'30 Escòla – a pè – e portar se'n era sopa, e minjar-la dehòra, mèma en ivèrn – quin èran eths arregents, eth òme, juste mes era hemna, non – punicions, en placard o eth pan sec a mieidia – n'ac disián pas en tot tornar tà casa
06'35 Lenga – interdit de parlar patoès ena escòla – eth arregent, totun, que'n parlava
07'40 Idem – eth libe de Michel Gez : « que vos èi a dígue » - libe en patoès de Sent Bertran
08'40 Sobriquet taths abitants – non
09'10 Arriu – eth Arriu Tòrt – qu'ei sauvent sec e que's geta ena Nèsta
09'48 Montanhas – ( deth est dinc ath oest) - eras Marenhas, eth Malh deth Har (dit eth Malh deth Sar), Mont Arradon, Coma Nera, eth Mont Sec (tota era longor de Generés)
10'35 Lenga – gascon de Generés qu'ei diferent, sustot sus eras intonacions
11'35 Idem – anecdòta quan èra ath servici militar en Maròc, qu'èran 6 deth País e 6 deth Maròc ena cramba – eths, que parlavan arabe, alavetz, que's gahèren a aprlar gascon amassas – qu'èra en 1950, e qu'i avè passat 18 mes a Meknès
14'00 Era aiga – en arriu, tà hèr béver eth bestiar – ua canalisacion après – anar cercar era aiga dab ua leviòta e un bassin dessús – nat laveder, mes dus a St Bertran (un a haut, un aute a baish) – duas honts pas lonh : era Hont deth Vin Blanc, era Hont deth Griho ( o Grivo, o Grigo)
RL-31[Ba-SBC-Ag-2]
0'00 Hont – Hont deth Vin Blanc – perqué ? - n'ac sap pas
0'50 Industrie – eths carboèrs – pendent era Guère, chantier de joenessa
01'25 Agriculture – eslhevatge – que hèva vedèth de bocheria – Vedèth Blanc deth Comenge – qu'èran estacats, dab ua muselièra, e non pas hèr que popar – mes nat secret particular tà hè'c
03'15 Eras Hèiras de SB – Herevèr, Mai e Octobre – Mai e Octobre qu'èran importentas : vacas e oelhas- monde dera Barossa e de Nistòs que venguèvan – dus o tres maquinhons que venguian dab eths tocadors – estacar enas plaças – ara, qu'ei acabat – eras vacas qu'èran a baish, sus eras duas plaças – a haut, eras oelhas dinc ath lavoèr
05'45 Arraça de oelha – auresa, en purmèras, après, tarasconesas – eras Cap Arroges, quauques – a Sòst, que n'i avè
07'20 Idem vacas – Gasconas e Castanhas – e crotzar pòc e pòc dab limosinas e suissas
08'40 Agriculture – hèr tot dab eth bestiar – hèr eth boès – en mejana, 6 o 7 vacas, mes en cada maison – ath dessús de 10, qu'èra rale
10'00 Sent Bertran – Vila Hauta – quauques paisans mes pòc, dus o tres, - sustot mestièrs e òtèls
12'10 Sent Bertran (eth sent) – eth cròcòdile, ua istoèra quan avè sauvat eth país, que l'avè pausat eth pè dessús e que l'avè gahat – ara, qu'i ei ena glèisa, penjat ena entrada principala, a dreta
14'30 Idem – eth Malh dera Mula
15'05 Agriculture – semiar – blat, segle tà hèr eths liaders tà amassar eth blat, mandòrras e milhòc – mongetas en milhòc, qu'èran beròias mes que minjava eth milhòc – ara, pas mès nat camp – pas mès que dus paisans
RL-31[Ba-SBC-Ag-3]
0'00 Seguida
0'25 Idem – totis qu'anavan trebalhar en eths camps
01'05 Vinhas – tres ena Vath, en temps – qu'èra un shinhau maishant – eth vin vert, que non madurava pas pro – ua espiada, encara ua en St Bertran, avant era horcada - en eths auderòus
03'25 Pomèrs – que son estats darrigats, puishqu'eths camins èran estrets, qu'alargiren en copà'us – tà hèr era citra, qu'anavan pressar en St Bertran – Mus de Lèbe pr'amor qu'ei agusada
05'30 Castanhas – vener-las a Montrejau dab nòdes è- que'us pagava eras aucas tà hèr eth confit – n'ac a pas jàmes vist a empeutar un quite castanhèr
08'50 America – non , pas a St Bertran – ni colportur – ua carrièra en temps, qu'i prenguian eth marbe – un filon de marbe de Sent Bertran avant dinc ara valea d'Aura
12'00 Tutas – duas sus seth territòri de St Bertran – Casteret qu'i èra vengut e que i a un lac laguens – eras Gròtas de Coma-Nera
13'00 Carnaval – ena Vila Hauta – bèths uns qu'èran mascats – que s'acabè pro viste
14'30 Calhavari – non n'a conegut que un – ara, que'n poderén hèr pertot e tostèm – que calè pagar a béver ara joenessa
15'30 Era Sent Joan – eths prumèrs maridats dera annada que'u hèvan
RL-31[Ba-SBC-Ag-4]
0'00 seguida – eths vielhs qu'aueitavan tostemps, pr'amor totis qu'ac sabèva hèr – botar eths cunhs – hè'c de casse, mes en fòrça endrets qu'èra de hai – partir deth pè e pujar – botar eth boquet e plantà'u – deishar secar
02'05 Idem – Quilhà'u – passar còrdas – sense escalas ; sonque dab còrdas, eth pè en trauc – eth curè que venguia e que'u benadia – eths mainatges que hèvan arrotlar eras halhas – n'a pas vist a amassar un tison
05'00 Hont deras Hadas – ua Hont Cicatrisanta en Mont
07'10 Lenga – tà parlar gascon a St Bertran, qu'ei acabat – en temps, que podian endovinar d'a on venguia era persona, en eths marcats
08'50 Idem – era lenga que's perd – perqué ? - eths joens non son pas mès interessats, non responen que'n francés – eth, qu'èra fier de parlar gascon – era hemna que ditz qu'eth monde que n'èran vergonhós
11'00 Idem – era lenga que's va estangar e eras gents que la se van portar en clòt – ara que mandan mèma eths cans en francés – sa petita hilha que volia apréner, e escríver causas en un caièr, eth que'u digó qu'èra parlar que calia (mes non lo parlè pas gascon per autant...)
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-31[Ba-SBC-Ag]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
19/09/2012
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Saint Bertrand de Comminges
Person Item Type Metadata
Birth Date
1930
Birthplace
Saint Bertrand de Comminges
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Gabriel Abadie (Saint Bertrand de Comminges-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 29 avril 2025, https://oralitatdegasconha.audio-lab.org/items/show/117.