Collectage de Jean Pourtau (Ardiège-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean Pourtau (Ardiège-31)
Sujet
Vignes
Mesures agraires
Pommes -- Variétés
Poires -- Variétés
Guerre mondiale (1914-1918) -- anecdotes
Proverbes
Saint-Jean (fête)
Description
RL-31[Ba-Ar-Pj-1]
0'20 Neishut a Vielanava d'Arribèra – sa mair qu'èra sortida de Vielenava, e sa sòr qu'èra saja hemna – que s'èra maridada en Ardieja e qu'i demorava dijà – tornada tà amainadar – sa pair qu'èra nescut ena maison
01'35 Ardiège en gascon – Ardieja
01'50 Sobriquet – en çò de Borjac – non sap pas perqué – eth gran pair : 4 mainatges (tres dròlles e ua dròlla) – era dròlla que's maridè a costat – un dròlle tà gendarme, un aute que partic en America, e son gran pair a casa – eth de qui èra partit en America : qu'an arretrobat eras suas traças en Texas – eth òme dera arrer hilha qu'a hèt arrecèrcas – qu'avè pujat un cafè – que hec preson pr'amor de non èste's declarat – qu'èra content d'arretrobar eras suas tralhas
05'45 Patronyme – Pourtau – n'ac a pas jàmes entenut a díser ara gascona (coma un portau)
06'20 Sobriquets quartièr – en çò de Felicie (nòm dera sòr deth gran pair) – en çò de Batista – en çò deth Quèc – en çò de Lashina (de la Chine?)
08'00 Toponymie – camins – era rota dera Barta – era Cava – eth Ishart (?) - era Glèisa – eth quartièr de Dessús – era Carrèra
09'10 Idem – montanhas – eth Arroset, e a gaucha Hausheton o Hoisheton– ath cap, vestiges deras parèths d'un sistème vielh de comunicacion dab Gordan, per signaus
10'35 Territoire – tot qu'ei d'Ardieja en bòsc e deth aute costat qu'ei era Barta
11'00 Arriu – eth Loncarieja, que part de Cièr – Ardieja e Cièr qu'avèn trobat ua hont en Cièr – Cièr que venó a Ardieja era aiga – un procès après entre eths dus vilatges, Ardieja que perdó – que partiren dab Martra e era Barta en un quartièr, aperat Caumont, de còsta ara Garona, tà hochar ua hont – ara, qu'i son tostemps
13'50 Territoire - « d'Arribèra », a qué hèr referéncia ? - ara Garona – qu'ei era plana d'Arribèra, e bèth temps a, qu'èra un lac tot, dinc a St Martòri
15'30 Aiga – hont – bassins tà hèr béver eth bestiar – era aiga qu'arribè...
RL-31[Ba-Ar-Pj-2]
0'00 Seguida – eth gran pair que partia cada maitin entà lavà's en arrobinet ath ras deth camin – qu'a tostemps conegut era electricitat
01'10 Sobriquet Ardieja – eths Borrachós – bilhèu, que bevian tròp ? (eth) – eths Bartins ara Barta
02'30 Vilatge cambiat ? - pas goaire - sonque de cap, ua maison dab dus celibataris, que l'an desmolida tà tornar a bastir – en çò de Tranta, que s'aperava
03'40 Economie – ara, que son 430 en vilatge – 15 ans a, qu'èran 230 – sus 430, sonque 52 abitants originaris d'Ardieja – que's frequentavan tostemps – eth ser que sortivan tostemps tà pleitejar – ua fraternitat – ara, que parteishen tath trebalh – ara, non coneishen pas eth monde deth vilatge – avant, qu'anava tath cafè tà discutar
06'30 Société – era veilada – qu'anavan sovent en çò d'ua hemna tà discutar – ara, era television – qu'èran mès tranquilles bèth temps a que ara – atau madeish tara agricultura – qu'avèn trot a man, eth pan dab eth blat – era sola despensa qu'èra ligada tath parelh
08'35 Mestièr – eth bolangèr – que'u balhavan 80 kg de pan – que hèva 26 marcas,n ua marca que hèva 2 kg
09'00 Agriculture – era sua proprietat ara (eths mainatges) – cuentas deth credit – eths deutes – bèth temps a, qu'èran mès independents – eras etapas dera sua proprietat – aspèct financèr – 8 ectaras quan avè 10 ans
15'40 Escòla – 4 a passar eth certificat
16'10 Semiar – coma ara – dalhar era èrba – un bricalh de lusèrna
RL-31[Ba-Ar-Pj-3]
0'00 Seguida – amassar eth blat mòro puish eth blat e semiar faróch – e sus eth blat, morisco
01'00 Vinha – un jornau qu'avèn (28 aras) – ua trentia d'ectolitras de vin – eths hautins en eths auderòus – que hèva 11° a bèths còps – eras vinhas que horen darrigadas pr'amor deth arrembrament – cepatges : eth noa, eth Nere de Pomareda, eth 7053, eth « Arrayon d'or »
03'15 Idem – vrenhar en mes d'octobre – ath mes de heurer, mars : podar – estacar – laurar, descabilhonar – trebalhar dab era hersa – cauçar-la – ath mes d'abriu, mai : sulfatar pr'mor deth mildiou – botar sofre contre eth oïdium
05'05 Idem – vrenhar – en ua vrespada, qu'èra hèt tot – un trolh en camp – barricas de 300 e boeitar eth trolh sus seth tonèth – e deth tonèth tara barrica entà fermentar (10 dias) – ua annada hereda, qu'avèn hèt borrir era vrenha en eths caudèrs de còsta ath huec de tant qu'èra heret
07'05 Hruitèrs – pomèrs pertot en temps – ua quinzenada de pomèrs darrèr era maison – véner-las a St Gaudenç o Montrejau – òrde : era cotrà – pomas venudas 150 fr/kg – sa pair qu'avè crompat eth brabant en escambi de 150 kg de pomas – era citra no's hèva pas guaire ací
10'00 Idem – qu'anava dinc a Tarba tà véner 250 kg de pomas en ua setmana – 5 fr/kg – dab era cellulose, totis eths pomèrs que's moriren – òrdes : era arraineta deth Canada, de Savoie, era Cotrà, eth Mus de Lèbe – pomas que's conservavan, sus un tapís se palha e caperar-las – peras : era pera Curè – era Passa-Crassana – ua hèsta deras pomas a Sauvatèrra (Bruncan)
13'25 Castanhas – castanhèras dividadas en parcelas – amassar era hoelha deth castanhèr – dalhar era honguèra
15'00 Semiar – blat de mòro dab eth pavic – un jornau a 28 aras, qu'èra hèit a tres – ua mesura qu'ei de 4aras 74 – eth ectare qu'èra 21 mesuras
RL-31[Ba-Ar-Pj-4]
0'00 Seguida – un jornau = 6 mesuras – entà hèr un ectare = 3 jornaus e miei
01'10 Elevage – vacas : gasconas – véner eth vedèth entara carn – qu'avè crompat suissas entara lèit – bona tà trebalhar tanben – que crompèren era prumèra machina a mólher deth vilatge
03'35 Idem – oelhas – dus en Ardieja : un maquinhon e un frair e ua sòr qu'ac hèvan tà víver – non s'i ei pas jàmas interressat aths motons
05'05 Société – celibataris – que n'i avè sovent en país – tres celibataris en çò deth vesin (Trando) - quin ac aexplicar ? - era vita qu'èra mès mauaisida que ara – impossibilitat de víver nombrosis ena madeisha familha
07'20 Idem – eth trebalh – quin heren dab sa pair entà haussar era maison – un arressec : 3000 fr/m3 en boès – qu'anavan hèr arressegar
10'20 Idem – eras 30 gloriusas – eth de qui èra velent e qui volè tribalhar, que podè hèr marchar son ben
11'45 Société – era fraternitat dab eth monde
12'15 Idem – arreligion – mès de pes que ara – missa cada dimenge – desgais que legiva, que ho enfant de cœur dinc a 16 ans – qu'èra mès gran qu'eth curè – era missa cada maitin e que ganhavan 30 sòs per dimenge – eth catechisme cada dimenge – que's pensa qu'era educacion arreligiosa que manca ara
14'00 Idem – perqué aqueth cambiament ena societat – un moviment de populacion vengut d'Africa e que son venguts pr'amor deth besonh – n'an pas aqueth arrespect e que dè ua maishanta maionèsa – qu'ei eth besonh que dè aquerò
15'15 Idem – idem – en temps, eths joens n'estudiavan pas coma ara- ara, eths joens que parten totis tà estudiar, qu'ac poscan o non – e que i a mauescaduda – e hòrt que s'arretròban sense arren en èster adultes – bèth temps a,que partivan en tecnica
RL-31[Ba-Ar-Pj-5]
0'00 Seguida – eth emplec que s'ei clarejat – qu'èm possats ara consomacion (sustot era hemna!) - « ara, que mos crompan dab eth credit » - qu'ei ua societat que non a podut evoluar coma a evoluat era tecnica
02'40 Société – colportur – non sap pas
03'05 Guerre 14 – sa pair qu'avè hèit eth camin deras damas ena Marna – en ua ataca, quan sortivan deras trenchadas e que s'atacavan, sa pair qu'avè vist un alemand estacat dab ua cadena ara mitralhusa, mort
05'15 Guerre 40 – arresistença – mes que's passè bien ací – 5 o 6 deth vilatge que hèvan accions
06'15 Intime – nescut en 1923
06'40 Idem – St Andrèu -
07'00 St Josèp - « Tara sent Josèp, cada piga qu'a son castèth »
09'40 Société – Nadau – ua hèsta deras grandas entà Nadau en temps – era dòba – era perròta dab castanhas – un còp, per ua mission, qu'avè servit tres missas dinc a 3 oras deth maitin – era darrèra, non n'i èra pas que eth e eth curè - sa mair que l'avè vengut coélher, qu'avè pòur
11'45 Idem – idem – ua irange e qu'èra beròi – que vivèn dab eths sons products
12'20 Alimentacion – nada vianda de bocheria – hòrt de trufas e de mongetas
13'00 Cap d'An – soetà's era bona annada entre vesins
13'20 Eras hèstas màgers – hèsta deth pòrc – bàter – eras vrenhas – des.hoelhar pr'amor qu'amassavan eth blat de mòro dab era hoelha – minjar castanhas e pomas en tot béver en vin navèth
14'50 Société – eths très cafès – cada ser qu'i anavan jogar ara belòta o ara manilha – en ua setmana, en çò de sa gran mair (qu'èra un cafè), que s'i bevia ua barrica de 220 l de vin
15'25 Idem – era Candelèra – hèr pastèras – n'èran privats d'arren
RL-31[Ba-Ar-Pj-6]
0'14 Idem – eth calhavari – qu'ac a conegut un còp – un marchand de lunetas que s'èra arremaridat
01'05 Idem – hèsta deth vilatge – mes de junh : St Pierre
01'45 Idem – era St Joan – deth temps deths sons parents, eths navèths maridats que botavan un boquet ath cap deth hoec – que hèvan tanben eth torn deth vilatge, amassar hagòts entà hèr eth huec – n'èra pas un arbe mes eisherments, brancas, etc...
04'15 Croyances – ua navèra faiçon de pausar era question mes non marcha pas – arrés
05'20 Lenga – aprés dab era familha – que parlavan gascon entre eris – que'u parlavan gascon dinc a qu'entrèssi ena escòla, mes eths grans parents, tostemps gascon – sa pair que vosejava eths pairs – eth, n'ac a pas jàmes hèit, e n'aurén pas acceptat
07'15 Idem – diferença entre « non » e « nani » ? - non compren pas – que'm ditz eth contrari , « nani » que va mèslèu entà quauqu'un que tutèjan
10'05 Idem – lenga entre Ardieja e eths autis vilatges – non, segon eth
10'25 Idem – avénguer dera lenga – que's pèrd – son dròlle no'n parla pas
11'35 Idem – particularitat deth gascon (patoès) – eth gascon qu'ei ua lenga aisida -ce quin ei era lenga (pas clar) – mès de simplicitat en gascon que'n francés
14'25 Idem – que hè dòu que despareishi – de parlar gascon tad eth, que i a coma un arredalh de joenessa
Vous êtes content ?
0'20 Neishut a Vielanava d'Arribèra – sa mair qu'èra sortida de Vielenava, e sa sòr qu'èra saja hemna – que s'èra maridada en Ardieja e qu'i demorava dijà – tornada tà amainadar – sa pair qu'èra nescut ena maison
01'35 Ardiège en gascon – Ardieja
01'50 Sobriquet – en çò de Borjac – non sap pas perqué – eth gran pair : 4 mainatges (tres dròlles e ua dròlla) – era dròlla que's maridè a costat – un dròlle tà gendarme, un aute que partic en America, e son gran pair a casa – eth de qui èra partit en America : qu'an arretrobat eras suas traças en Texas – eth òme dera arrer hilha qu'a hèt arrecèrcas – qu'avè pujat un cafè – que hec preson pr'amor de non èste's declarat – qu'èra content d'arretrobar eras suas tralhas
05'45 Patronyme – Pourtau – n'ac a pas jàmes entenut a díser ara gascona (coma un portau)
06'20 Sobriquets quartièr – en çò de Felicie (nòm dera sòr deth gran pair) – en çò de Batista – en çò deth Quèc – en çò de Lashina (de la Chine?)
08'00 Toponymie – camins – era rota dera Barta – era Cava – eth Ishart (?) - era Glèisa – eth quartièr de Dessús – era Carrèra
09'10 Idem – montanhas – eth Arroset, e a gaucha Hausheton o Hoisheton– ath cap, vestiges deras parèths d'un sistème vielh de comunicacion dab Gordan, per signaus
10'35 Territoire – tot qu'ei d'Ardieja en bòsc e deth aute costat qu'ei era Barta
11'00 Arriu – eth Loncarieja, que part de Cièr – Ardieja e Cièr qu'avèn trobat ua hont en Cièr – Cièr que venó a Ardieja era aiga – un procès après entre eths dus vilatges, Ardieja que perdó – que partiren dab Martra e era Barta en un quartièr, aperat Caumont, de còsta ara Garona, tà hochar ua hont – ara, qu'i son tostemps
13'50 Territoire - « d'Arribèra », a qué hèr referéncia ? - ara Garona – qu'ei era plana d'Arribèra, e bèth temps a, qu'èra un lac tot, dinc a St Martòri
15'30 Aiga – hont – bassins tà hèr béver eth bestiar – era aiga qu'arribè...
RL-31[Ba-Ar-Pj-2]
0'00 Seguida – eth gran pair que partia cada maitin entà lavà's en arrobinet ath ras deth camin – qu'a tostemps conegut era electricitat
01'10 Sobriquet Ardieja – eths Borrachós – bilhèu, que bevian tròp ? (eth) – eths Bartins ara Barta
02'30 Vilatge cambiat ? - pas goaire - sonque de cap, ua maison dab dus celibataris, que l'an desmolida tà tornar a bastir – en çò de Tranta, que s'aperava
03'40 Economie – ara, que son 430 en vilatge – 15 ans a, qu'èran 230 – sus 430, sonque 52 abitants originaris d'Ardieja – que's frequentavan tostemps – eth ser que sortivan tostemps tà pleitejar – ua fraternitat – ara, que parteishen tath trebalh – ara, non coneishen pas eth monde deth vilatge – avant, qu'anava tath cafè tà discutar
06'30 Société – era veilada – qu'anavan sovent en çò d'ua hemna tà discutar – ara, era television – qu'èran mès tranquilles bèth temps a que ara – atau madeish tara agricultura – qu'avèn trot a man, eth pan dab eth blat – era sola despensa qu'èra ligada tath parelh
08'35 Mestièr – eth bolangèr – que'u balhavan 80 kg de pan – que hèva 26 marcas,n ua marca que hèva 2 kg
09'00 Agriculture – era sua proprietat ara (eths mainatges) – cuentas deth credit – eths deutes – bèth temps a, qu'èran mès independents – eras etapas dera sua proprietat – aspèct financèr – 8 ectaras quan avè 10 ans
15'40 Escòla – 4 a passar eth certificat
16'10 Semiar – coma ara – dalhar era èrba – un bricalh de lusèrna
RL-31[Ba-Ar-Pj-3]
0'00 Seguida – amassar eth blat mòro puish eth blat e semiar faróch – e sus eth blat, morisco
01'00 Vinha – un jornau qu'avèn (28 aras) – ua trentia d'ectolitras de vin – eths hautins en eths auderòus – que hèva 11° a bèths còps – eras vinhas que horen darrigadas pr'amor deth arrembrament – cepatges : eth noa, eth Nere de Pomareda, eth 7053, eth « Arrayon d'or »
03'15 Idem – vrenhar en mes d'octobre – ath mes de heurer, mars : podar – estacar – laurar, descabilhonar – trebalhar dab era hersa – cauçar-la – ath mes d'abriu, mai : sulfatar pr'mor deth mildiou – botar sofre contre eth oïdium
05'05 Idem – vrenhar – en ua vrespada, qu'èra hèt tot – un trolh en camp – barricas de 300 e boeitar eth trolh sus seth tonèth – e deth tonèth tara barrica entà fermentar (10 dias) – ua annada hereda, qu'avèn hèt borrir era vrenha en eths caudèrs de còsta ath huec de tant qu'èra heret
07'05 Hruitèrs – pomèrs pertot en temps – ua quinzenada de pomèrs darrèr era maison – véner-las a St Gaudenç o Montrejau – òrde : era cotrà – pomas venudas 150 fr/kg – sa pair qu'avè crompat eth brabant en escambi de 150 kg de pomas – era citra no's hèva pas guaire ací
10'00 Idem – qu'anava dinc a Tarba tà véner 250 kg de pomas en ua setmana – 5 fr/kg – dab era cellulose, totis eths pomèrs que's moriren – òrdes : era arraineta deth Canada, de Savoie, era Cotrà, eth Mus de Lèbe – pomas que's conservavan, sus un tapís se palha e caperar-las – peras : era pera Curè – era Passa-Crassana – ua hèsta deras pomas a Sauvatèrra (Bruncan)
13'25 Castanhas – castanhèras dividadas en parcelas – amassar era hoelha deth castanhèr – dalhar era honguèra
15'00 Semiar – blat de mòro dab eth pavic – un jornau a 28 aras, qu'èra hèit a tres – ua mesura qu'ei de 4aras 74 – eth ectare qu'èra 21 mesuras
RL-31[Ba-Ar-Pj-4]
0'00 Seguida – un jornau = 6 mesuras – entà hèr un ectare = 3 jornaus e miei
01'10 Elevage – vacas : gasconas – véner eth vedèth entara carn – qu'avè crompat suissas entara lèit – bona tà trebalhar tanben – que crompèren era prumèra machina a mólher deth vilatge
03'35 Idem – oelhas – dus en Ardieja : un maquinhon e un frair e ua sòr qu'ac hèvan tà víver – non s'i ei pas jàmas interressat aths motons
05'05 Société – celibataris – que n'i avè sovent en país – tres celibataris en çò deth vesin (Trando) - quin ac aexplicar ? - era vita qu'èra mès mauaisida que ara – impossibilitat de víver nombrosis ena madeisha familha
07'20 Idem – eth trebalh – quin heren dab sa pair entà haussar era maison – un arressec : 3000 fr/m3 en boès – qu'anavan hèr arressegar
10'20 Idem – eras 30 gloriusas – eth de qui èra velent e qui volè tribalhar, que podè hèr marchar son ben
11'45 Société – era fraternitat dab eth monde
12'15 Idem – arreligion – mès de pes que ara – missa cada dimenge – desgais que legiva, que ho enfant de cœur dinc a 16 ans – qu'èra mès gran qu'eth curè – era missa cada maitin e que ganhavan 30 sòs per dimenge – eth catechisme cada dimenge – que's pensa qu'era educacion arreligiosa que manca ara
14'00 Idem – perqué aqueth cambiament ena societat – un moviment de populacion vengut d'Africa e que son venguts pr'amor deth besonh – n'an pas aqueth arrespect e que dè ua maishanta maionèsa – qu'ei eth besonh que dè aquerò
15'15 Idem – idem – en temps, eths joens n'estudiavan pas coma ara- ara, eths joens que parten totis tà estudiar, qu'ac poscan o non – e que i a mauescaduda – e hòrt que s'arretròban sense arren en èster adultes – bèth temps a,que partivan en tecnica
RL-31[Ba-Ar-Pj-5]
0'00 Seguida – eth emplec que s'ei clarejat – qu'èm possats ara consomacion (sustot era hemna!) - « ara, que mos crompan dab eth credit » - qu'ei ua societat que non a podut evoluar coma a evoluat era tecnica
02'40 Société – colportur – non sap pas
03'05 Guerre 14 – sa pair qu'avè hèit eth camin deras damas ena Marna – en ua ataca, quan sortivan deras trenchadas e que s'atacavan, sa pair qu'avè vist un alemand estacat dab ua cadena ara mitralhusa, mort
05'15 Guerre 40 – arresistença – mes que's passè bien ací – 5 o 6 deth vilatge que hèvan accions
06'15 Intime – nescut en 1923
06'40 Idem – St Andrèu -
07'00 St Josèp - « Tara sent Josèp, cada piga qu'a son castèth »
09'40 Société – Nadau – ua hèsta deras grandas entà Nadau en temps – era dòba – era perròta dab castanhas – un còp, per ua mission, qu'avè servit tres missas dinc a 3 oras deth maitin – era darrèra, non n'i èra pas que eth e eth curè - sa mair que l'avè vengut coélher, qu'avè pòur
11'45 Idem – idem – ua irange e qu'èra beròi – que vivèn dab eths sons products
12'20 Alimentacion – nada vianda de bocheria – hòrt de trufas e de mongetas
13'00 Cap d'An – soetà's era bona annada entre vesins
13'20 Eras hèstas màgers – hèsta deth pòrc – bàter – eras vrenhas – des.hoelhar pr'amor qu'amassavan eth blat de mòro dab era hoelha – minjar castanhas e pomas en tot béver en vin navèth
14'50 Société – eths très cafès – cada ser qu'i anavan jogar ara belòta o ara manilha – en ua setmana, en çò de sa gran mair (qu'èra un cafè), que s'i bevia ua barrica de 220 l de vin
15'25 Idem – era Candelèra – hèr pastèras – n'èran privats d'arren
RL-31[Ba-Ar-Pj-6]
0'14 Idem – eth calhavari – qu'ac a conegut un còp – un marchand de lunetas que s'èra arremaridat
01'05 Idem – hèsta deth vilatge – mes de junh : St Pierre
01'45 Idem – era St Joan – deth temps deths sons parents, eths navèths maridats que botavan un boquet ath cap deth hoec – que hèvan tanben eth torn deth vilatge, amassar hagòts entà hèr eth huec – n'èra pas un arbe mes eisherments, brancas, etc...
04'15 Croyances – ua navèra faiçon de pausar era question mes non marcha pas – arrés
05'20 Lenga – aprés dab era familha – que parlavan gascon entre eris – que'u parlavan gascon dinc a qu'entrèssi ena escòla, mes eths grans parents, tostemps gascon – sa pair que vosejava eths pairs – eth, n'ac a pas jàmes hèit, e n'aurén pas acceptat
07'15 Idem – diferença entre « non » e « nani » ? - non compren pas – que'm ditz eth contrari , « nani » que va mèslèu entà quauqu'un que tutèjan
10'05 Idem – lenga entre Ardieja e eths autis vilatges – non, segon eth
10'25 Idem – avénguer dera lenga – que's pèrd – son dròlle no'n parla pas
11'35 Idem – particularitat deth gascon (patoès) – eth gascon qu'ei ua lenga aisida -ce quin ei era lenga (pas clar) – mès de simplicitat en gascon que'n francés
14'25 Idem – que hè dòu que despareishi – de parlar gascon tad eth, que i a coma un arredalh de joenessa
Vous êtes content ?
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-31[Ba-Ar-Pj]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
23/10/2012
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Ardiège
Person Item Type Metadata
Birth Date
1923
Birthplace
Ardiège
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Jean Pourtau (Ardiège-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 29 avril 2025, https://oralitatdegasconha.audio-lab.org/items/show/90.